Watergovernance in Nederland
Hoe staat het met het waterbeheer in Nederland? Het lijkt erop dat we in de media steeds vaker berichten over wateroverlast zien. Gaat het waterneheer in Nederand achteruit, of hebben we te maken met de gevolgen van de klimaatverandering? Kan Amsterdam hetzelfde overkomen zoals Houston die door de orkaan Harvey geheel blank werd gezet? Het antwoord hierop is: Bijna onmogelijk! In Nederand hebben we een uitstekende reputatie op het gebied van watermanagement. Echter uitzonderlijke weersverschijnseen kunnen uitzonderijke gevolgen hebben!
Geen watergovernance in Texas?
De orkaan Harvey veroorzaakte de ergste overstroming in de geschiedenis van Houston. Nog steeds zij de inwoners van deze stad op zoek naar antwoorden hoe deze ramp zich heeft kunnen voltrekken. Zowel bestuurders als wetenschappers buigen zich over het feit hoe het zo mis heeft kunnen gaan. Steeds meer feiten komen aan het licht over hoe de derde grootste stad van Amerika is gebouwd zonder aandacht voor water. Door een gebrekkige stadsplanning ontbeert het de stad aan waterbergingen, behoorlijke dijken en strategische afvoerkanalen. De stad heeft geen lokale wateroverheid (zoals een waterschap) die zorg draagt voor een sluitend watermanagement. Het wordt steeds duidelijker dat de laissez-faire benadering van het watermanagement rampzalige gevolgen heeft voor de stad Houston.
Preventief watergovernance!
De gevolgen van klimaatverandering zijn wereldwijd merkbaar. Niet alleen in derde wereldlanden maar ook in de technologisch ontwikkelde landen veroorzaken stormen en hoosbuien grote problemen. Na de watersnoodramp in 1953 is het waterbeleid in Nederland, onze ‘watergovernance’, vooral gericht op het voorkomen van overstromingen en wateroverlast. De strijd tegen het water zit de Nederlanders eigenlijk in het bloed. Nederland mag zeker trots zijn op de manier hoe de waterveiligheid hier is georganiseerd. Sinds 1953 is er alleen in 1995 nog een bijna-overstroming in de Betuwe geweest. Vooral de samenwerking van regionale waterschappen met een landelijk Rijkswaterstaat is een internationaal toonaangevend voorbeeld. Deze samenwerking maakt het mogelijk het waterbeheer adaptief toe te passen met een focus op preventie. Gezien ongeveer een derde van Nederland onder de zeespiegel ligt is dit ook noodzakelijk!
Nederlandse nederigheid!
De neerslag in Houston was wel extreem. Zo had eenzelfde stortbui met 355 mm neerslag in 4 uur tijd ook in Nederland tot enorme problemen geleid. Hoosbuien van 100 mm neerslag in 24 uur zijn in Nederland nu nog een uitzondering, al veroorzaken die lokaal al wel veel overlast. Met de klimaatverandering wordt een toename van grote hoosbuien verwacht in West-Europa.
Onafhankelijke watergovernance is essentieel
Gelukkig hebben de Nederlandse waterschappen een degelijke infrastructuur paraat om het water snel en efficiënt af te voeren. Het regenwater wordt hierbij via goed onderhouden watergangen naar boezemkanalen gepompt waarna het wordt uitgemalen naar de grote rivieren of de zee. Alle Nederlandse gemalen voldoen aan de technische eisen van dit moment en zijn ook nog voorzien van extra noodaggregaten.
Zowel op bestuurlijk als op uitvoerend niveau wordt er dagelijks gewerkt aan een verbetering van het Nederlandse watergovernance. Zo mogen wij best trots zijn op onze infrastructuur van gemalen, kanalen en dijken. Vanwege de gevolgen van klimaatverandering moeten we wel constant blijven werken aan droge voeten. Een goede en onafhankelijke watergovernance is daarbij essentieel, leert het voorbeeld van Houston ons.
Lees ook: Een orkaan op de Noordzee, kan dat?
Hans Middendorp is consultant Water, Strategie en Ruimtelijke ontwikkeling. Hans adviseert vooral waterschappen, provincies en gemeenten.
Reacties