* Hans Middendorp Advies *

Historie waterschappen Wat veel mensen niet beseffen is dat de waterschappen een enorme historische waarde hebben voor onze gemeenschap. De eerste samenwerking tussen dorpen en buurtschappen om de waterhuishouding te regelen stamt uit 1122. In de regio Utrecht werkten twintig dorpen en buurtschappen samen om de Kromme Rijn, bij Wijk van Duurstede, af te dammen. Het eerste echte waterschap werd in 1255 door graaf WIllem II ingesteld om het waterbeheer in Rijnland te centraliseren. Vanaf dit moment werden er overal in het land waterschappen opgericht hetgeen ook tot een soort wildgroei leidde onder deze waterschappen. Naast de bekende grote waterschappen had de burger ook te maken met kleine waterschappen die verantwoordelijk waren voor een bepaald deel van het grote waterschap. Hiernaast bestonden er ook waterschappen die alleen verantwoordelijk waren voor de zeeweringen of het zuiveren van het oppervlaktewater. Uiteindelijk werd in 1848 de verantwoordelijkheden voor het waterbeheer ...

De marketing van de waterschappen Voor de gemiddelde inwoner in Nederland zijn de waterschappen een vage en logge overheidsorganisatie die niets anders doet dan het innen van waterschapsbelasting. Jong, vernieuwend, innovatief en proactief zijn niet de eerste termen die door het hoofd van de gemiddelde belastingbetaler razen als we het over de waterschappen hebben. Als je een glas water uit de kraan tapt denk je toch ook niet dat de hoge kwaliteit van het drinkwater onder andere te danken is aan de grondige waterzuivering waarvoor de waterschappen verantwoordelijk zijn? Veel mensen weten dan ook niet welke belangrijke taken de waterschappen verrichten en dat deze waterschappen elke dag keihard werken om het voortbestaan van Nederland te garanderen. Onbekend maakt onbemind Over het algemeen kan je van overheidsinstellingen zeggen dat zij een voorkeur hebben om op de achtergrond te functioneren. Pas als we in ons dagelijks leven te maken krijgen met de regelgeving, moeten we aanklo...

Duurzame landbouw in de provincie Utrecht Dat we in Nederland streven naar duurzaamheid is een algemeen bekend feit. Regelmatig zien we berichten over innovatieve technologieën die ons leven weer een beetje ‘groener’ maken. Maar niet alleen technologie zal onze maatschappij duurzaam kunnen maken. Eigenlijk speelt de mens hierin een centrale rol, als wij onze leefstijl niet aanpassen zal elke technologie, hoe modern of hoe groen dan ook, tekort schieten. In de provincie Utrecht hebben natuur- en landbouworganisaties het Actieplan Duurzame Landbouw met Natuur gelanceerd. Dit plan bevat de doelstellingen dat agrarische ondernemers nauw gaan samenwerken met de verschillende milieuorganisaties. Hierbij zullen de agrarische ondernemers groente, fruit, vlees en zuivel op dusdanige wijze produceren zodat de leefomgeving hier alleen maar beter van wordt.Het gevolg hiervan is dat er langzaam een grotere biodiversiteit in het landelijk gebied ontstaat en het landschap met de dag levendiger en m...

De nieuwe Omgevingswet Met de invoering van de Omgevingswet , die vermoedelijk pas op 1 januari 2021 wordt ingevoerd, wil de overheid de regelgeving voor ruimtelijke ontwikkeling aanzienlijk vereenvoudigen door bestaande regelgeving samen te voegen of zelfs geheel af te schaffen. Op basis van de voorstellen van minister Melanie Schultz (Ministerie Infrastructuur en Milieu 2010-2017) heeft het kabinet ingestemd met vier ontwerpbesluiten die invulling moeten geven aan de Omgevingswet. Hierbij moeten de vier besluiten, besluit activiteiten leefomgeving, het Besluit bouwwerken leefomgeving, Besluit kwaliteit leefomgeving en het Omgevingsbesluit, de 60 bestaande besluiten vervangen. Doelstellingen nieuwe omgevingswet Met het invoeren van de Omgevingswet heeft het Rijk drie doelstellingen voor ogen. Zo kunnen verschillende plannen voor ruimtelijke ordening, milieu en natuur beter op elkaar worden afgestemd. Daarnaast creëert de overheid meer ruimte gemeenten, provincies en waterschapp...

Waterbeheer in de agrarische sector Zoals we allemaal weten zijn de agrarische bedrijven in Nederland afhankelijk van een optimaal waterbeheer. Te veel water betekent dat het land onbewerkbaar wordt of het vee niet in de weide kan staan en te weinig water betekent weer dat de gewassen niet groeien en dat men het vee moet bijvoeren. Dus elk agrarisch bedrijf is afhankelijk van een goed watermanagement zodat in de eerste plaats de kosten beheersbaar blijven. In de agrarische sector is de laatste jaren een ware innovatieslag gaande op het gebied van waterbeheer. Men wil minder afhankelijk zijn van de waterschappen en men wil tegelijkertijd het hoofd kunnen bieden aan de veranderende klimatologische omstandigheden. Deze innovatie systemen bieden uitstekende oplossingen op het gebied van waterbeheer en verhogen de kwaliteit van de landbouwgrond en de weides. Peilgestuurde drainage Met peilgestuurde drainage kan men het afvoeren van overtollig hemelwater doseren. Door dit innovatiev...

Waterbeheer in Nederland Omdat grote delen van Nederland onder de zeespiegel ligt en omdat we in ons kleine landjes te maken hebben met een hoge bevolkingsdichtheid en een hoge graad van verstedelijking is het waterbeheer in Nederland is noodzakelijk. Het beheren van het grond- en oppervlaktewater wordt in Nederland uitgevoerd door een verzameling van een aantal lokale, regionale en nationale instanties waarbij ieder zijn eigen werkgebied beheert en zijn eigen verantwoordelijkheden heeft. Zonder het Nationaal Waterplan 2016-2021 , waarin de verantwoordelijkheid en de taken duidelijk omschreven zijn, lijkt dit waterbeheersysteem behoorlijk complex. Het kader voor het waterbeheer werd eerder al vastgelegd in het Nationaal Waterplan en de regionale waterplannen uit 2009. Historisch waterbeheer Op historische gronden spelen de waterschappen een centrale rol in het waterbeheer in Nederland. In de grondwet van 1848 werd vastgelegd dat de waterschappen, onder toezicht van de provincies...

De gevolgen van het stijgen van de zeespiegel In ons laaggelegen land kijken we met argusogen naar de alsmaar stijgende zeespiegel . Al eeuwen lang hebben we moeten vechten om onze voeten droog te houden. Maar wat betekent het stijgen van de zeespiegel nu werkelijk voor ons? De specialisten op dit gebied spreken over een absolute en een relatieve zeespiegelstijging. Hierbij is de absolute stijging van de zeespiegel de som van de totale hoeveelheid water in de oceanen en zeeën (massa) en de dichtheid, ook wel het soortelijk gewicht, van deze watermassa. De relatieve zeespiegel, de som van het stijgen van de zeespiegel en de bodemdaling, is hierbij voor Nederland het meest toepasbaar. Door de naweeën van de laatste ijstijd en door het inklinken van de bodem hebben we in Nederland te maken met een bodemdaling van enkele centimeters per eeuw. Op sommige plaatsen, vooral in de gebieden met veengrond, daalt de bodem sneller. IJstijden Veel mensen wijzen de klimaatveranderingen aan als ...

Integraal waterbeheer in stedelijke gebieden De aanwezigheid van water in stedelijke gebieden heeft een sterke invloed op de kwaliteit van de leefomgeving. Een sluitend integraal watermanagement is deze stedelijke gebieden is dan ook van groot maatschappelijk en ecologisch belang. Veel gemeenten proberen in het stedelijk gebied de regierol in handen te houden waarbij iedere gemeente weer een eigen opvatting hebben in de verantwoordelijkheden voor het watermanagement. Door deze gemeentelijke verschillen in opvatting is een er vaak onduidelijkheid wie waarvoor verantwoordelijk is. Het stedelijk watermanagement is echter een maatschappelijke en ecologische opgave waarvoor de verschillende partijen nauwer moeten gaan samenwerken. In de praktijk is al gebleken dat er ruimte gecreëerd moet worden voor maatwerk waarin de verschillende partijen in nauwe samenwerking moeten participeren. Vooral door de klimaatveranderingen en de vergaande verstedelijking in Nederland is een integraal waterma...

De Nitraatrichtlijn in Nederland Door gezamenlijke inspanningen zijn we de laatste eeuw er in geslaagd om de kwaliteit van het grond- en oppervlaktewater aanzienlijk te verbeteren. Echter de laatste jaren hebben we te maken in een stagnatie bij het verbeteren van de kwaliteit van het grond- en oppervlaktewater. Deze stagnatie is mede de reden waarom er binnenkort het zesde actieprogramma Nitraatrichtlijn (2018-2021) door de Europese Commissie gelanceerd zal worden. Vanuit Nederland zijn er diverse voorstellen met betrekking tot dit nieuw actieprogramma Nitraatrichtlijn (2018-2021) aan de Europese Commissie in Brussel voorgelegd. De vraag is nu of de Europese Commissie in het nieuwe actieprogramma tegemoet komt aan de Nederlandse voorstellen. Bij elk nieuw actieprogramma worden de regels en maatregelen gedetailleerder en complexer hetgeen grote gevolgen heeft voor de Nederlandse agrarische sector. Regelgeving Elke vier jaar wordt er vanuit Brussel een nieuwe Europese Nitraatrich...

Gevolgen van de klimaattop Bonn Op de klimaattop , die van 6 tot en met 17 november in Bonn gehouden werd, bleek vooral het optimisme te overheersen. Zelfs de vertegenwoordiger uit sterk geïndustrialiseerde landen, die doorgaans zeer sceptisch zijn, gaven aan zich achter het akkoord van Parijs te scharen. In dit akkoord zijn alle 195 deelnemende landen overeengekomen dat de globale opwarming, ten opzichte van het pre-industriële tijdperk, ruim onder de 2 graden Celsius moet komen. Ook hebben de deelnemende landen afgesproken dat de uitstoot van broeikasgassen zoveel mogelijk wordt teruggedrongen. Maatregelen Om de uitstoot van broeikasgassen zoveel mogelijk te beperken kunnen er veel initiatieven worden ondernomen. Het opwekken van duurzame energie biedt zelfs meerdere voordelen. Het produceren van energie zal minder belastend zijn voor het milieu, er vindt een integratie plaats tussen natuur en mens en er wordt een bijdrage geleverd aan de duurzaamheid van onze leefomgeving. Voor...

Medicijnresten in water In Nederland hebben we te maken met het verschijnsel dat we door de vergrijzing en de toenemende zorgvraag steeds meer medicijnen gebruiken. Ons lichaam kan slechts een deel van deze medicijnen opnemen. Het restant van deze medicijnen vinden via de natuurlijke weg (Urine en ontlasting) hun weg naar buiten. Het gevolg hiervan is dat wij onbewust 140.000 kilogram per jaar aan medicijnresten door het riool wegspoelen. Een deel van deze medicijnresten komt in ons oppervlaktewater terecht omdat de waterschappen niet in staat zijn om al deze resten uit het afvalwater te filteren. De klassieke zuiveringsmethode met bacteriën is niet voldoende om de medicijnresten uit het afvalwater te zuiveren. De overgebleven medicijnresten komen via het oppervlaktewater uiteindelijk in onze drinkwaterbronnen terecht met als gevolg dat het produceren van betrouwbaar en gezond drinkwater steeds complexer wordt. Schadelijk voor de mens? In het rapport ‘Geneesmiddelen en waterkwal...

Bodemverontreiniging door kunstgrasvelden Niet lang geleden was er een enorme ophef over het feit dat kunstgrasvelden schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid. Verschillende partijen en belangenorganisaties sloegen elkaar met uiteenlopende feiten om de oren. Vooral het rubbergranulaat, waarmee kunstgrasvelden worden ingestrooid, was het middelpunt van de discussie. Dit rubbergranulaat wordt voornamelijk gewonnen uit de recycling van oude autobanden. Volgens experts blijkt dit rubbergranulaat verschillende giftige stoffen te bevatten waaronder de beruchte polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAKs). PAKs zijn kankerverwekkend. Na een uitgebreid onderzoek van het RIVM is echter geconstateerd dat de concentratie van PAKS in rubbergranulaat zo laag zijn, dat het risico voor de volksgezondheid praktisch verwaarloosbaar is. Het RIVM onderzoek richtte zich alleen op de gezondheidsrisico’s en niet op de milieuschade door PAKs. Bodemverontreiniging Want recentelijk is gebleken ...